စစ်ကောင်စီက လူ့အခွင့်အရေးကို စနစ်တကျချိုးဖောက် ရက်စက်ယုတ်မာနေဟု ကုလလူ့အခွင့်အရေးမဟာမင်းကြီးပြော

စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ လူ့အခွင့်အရေးကို စနစ်တကျ ချိုးဖောက်ရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေ ဖြစ်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက မတ်လ ၇ ရက်က ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ ၅၂ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးမှာ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေဟာ အဆိုးဆုံးအနေအထားအထိ ရောက်နေပြီး အရပ်သား ပြည်သူတွေကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုက ၁၄၁ ရာခိုင် နှုန်းအထိမြင့်တက်ခဲ့ကာ ဆေးရုံ၊ စာသင်ကျောင်းနဲ့ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွေကို စစ်ကောင်စီက တိုက်ခိုက်တာလည်း ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်လာတယ်လို့  ကုလလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက ဆိုပါတယ်။

ဒီအချက်တွေဟာ ၂၀၂၂ နှစ်ဆန်းပိုင်းကစပြီး ကုလက မြန်မာနိုင်ငံကို စောင့်ကြည့်ရာက ရရှိလာတဲ့ အချက်အလက်တွေ ဖြစ်တယ်လို့ အမျိုသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းက ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြည်သူတွေကို နှိပ်စက်တာတွေ၊ အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့သတ်ဖြတ်တာတွေ၊ နေအိမ်တွေကို မီးရှို့တဲ့ အချက်အလက်တွေကို NUG က ကုလလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီကို တင်ပြခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေအပေါ် ကုလလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက သုံးသပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

NUG လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းက “လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး ကိုယ်တိုင်က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေကို အမှန်အတိုင်းသိရှိပြီး ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်တွေက မြေပြင်မှာလည်း တကယ်ဖြစ်နေတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်မို့လို့ သူ့ရဲ့ပြောဆိုချက်တွေက လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးပြောတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာက ပိုပြီးတော့ အာရုံစိုက် အလေးထားမှာကတော့ သေချာပါတယ်။ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို သူသိရှိခြင်းက ပထမဆုံး ကောင်းတဲ့အချက်၊ နောက်တခါ သိရှိရုံတင်မကဘဲ နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေ ထင်ထင်ရှားရှား ဖော်ပြသွားတဲ့အတွက် လာမယ့် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီတင် မကဘဲနဲ့ နောက်ထပ် ထပ်ပြီးတော့ ပေါ်လာမယ့် နိုင်ငံတခုချင်း လုပ်ဆောင်ချက်တွေ၊ နိုင်ငံတကာရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ၊ ကုလသမဂ္ဂ လုပ်ဆောင်ချက်တွေက ပိုမိုပြီးတော့ မြင့်တက်လာမယ်လို့ သေချာပါတယ်ဗျ” လို့ ပြောပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ ၅၂ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုနေရာနဲ့ ပါဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) နဲ့ စစ်ကောင်စီတို့ အပြိုင်ကြိုးစားခဲ့ပေမဲ့ ကုလလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက ဘယ်သူ့ကိုမှ ကိုယ်စားပြုခွင့်မပေးဘဲ လစ်လပ်နေရာအဖြစ် ထားခဲ့ပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂမှာ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီတို့ဟာ အပြိုင်သဘောမျိုးဖြစ်နေပြီး အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုတွေ ပြုလုပ်နိုင်တဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီဘက်က လှုပ်ရှားမှုတွေရှိလာမှ မြန်မာ့အရေး တိုးတက်မှုရှိလာမယ်လို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

ဒီမိုကရစေီဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေး လှုပျရှားဆောငျရှကျမှုကောျမတီ တာဝနျရှိသူ ဒေါျသဥ်ဇာရှနျးလဲ့ရညျက “ကုလမှာက လူ့အခှငျ့အရေးကောငျစီနဲ့ လုံခွုံရေးကောငျစီ၊ ဒီ နှစျခုက အမွဲတမျး အားပွိုငျတဲ့ အနအေထားရှိတယျ။ လူ့အခှငျ့အရေးကောငျစီဘကျက ဘယျလောကျပဲ ခြိုးဖောကျမှုတှေ ဘကျက ရပျတညျရပျတညျ၊ လုံခွုံရေးကောငျစီလိုမြိုး အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှနေဲ့ အစိုးရတှကေ အရေးယူ ဆောငျရှကျမှု မလုပျဘူးဆိုလညျး ဒါက အပွောပဲရှိတာပေါ့နောျ။ မှတျတမျးအနနေဲ့သာ ဝငျသှားတယျ၊ အကွမျးဖကျမှုတှကေို မွပွေငျမှာ တကယျရပျတနျ့နိုငျဖို့ ဆိုတာတော့ မဖွစျနိုငျပွနျဘူးပေါ့။ ကမြတို့လုပျနိုငျတဲ့ အနအေထားကတော့ လကျရှိ UN လူ့အခှငျ့အရေးကောငျစီမှာ အမွငျ့ဆုံးသော သူတို့လုပျနိုငျတဲ့ ဘောငျတှထေဲကနေ အပွငျးထနျဆုံး တောငျးဆိုမှုကို ရဖို့ ကမြတို့ တိုကျတှနျးတာပဲ လုပျနိုငျတယျ။ အဲ့လိုတိုကျတှနျးဖို့တောငျမှ အခုအခြိနျအထိ လူ့အခှငျ့အရေးကောငျစီဘကျက သူတို့လုပျနိုငျတဲ့ အပွငျးထနျဆုံး ဆိုတာတှေ မလုပျနသေေးဘူးလို့ ပွောလို့ရတယျ။ အထူးသဖွငျ့ မွနျမာနိုငျငံကို ICC ကို လှဲပေးဖို့ ပွောတဲ့ကိစ်စဆိုရငျ လှနျခဲ့တဲ့ ၄ နှစျလောကျကတညျးက တိုကျတှနျးခဲ့တာ။ ဒါတှလေညျး မပေါျလာသေးဘူး။ (IIMM)  လိုမြိုး လှတျလပျတဲ့ စုံစမျးစစျဆေးရေး ကောျမရှငျတှေ ဖှဲ့ထားတယျ။ အခု ဒီကာလမှာ အခကျအလကျတှေ စုတာထကျ ပိုတဲ့အနအေထားကို သှားဖို့လိုနပွေီဆိုတာ ကမြတို့ တိုကျတှနျးတယျပေါ့” လို့ ပွောပါတယျ။

မြန်မာ့အရေးဟာ ယူကရိန်းအရေး၊ အာဖဂန်နစ္စတန်အရေး၊ အီရန်အရေးတို့နဲ့ အပြိုင်ဖြစ်နေပြီး နိုင်ငံတကာရဲ့ အာရုံစိုက်မှု၊ အကူအညီပေးမှုနဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေ ရရှိဖို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနဲ့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေက ကြိုးပမ်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေရဲ့ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး တင်းမာမှု အခြေအနေတွေကြောင့် မြန်မာ့အရေးဟာ အချိန် ၂ နှစ်ကျော်ကြာတဲ့အထိ နိုင်ငံတ ကာရဲ့ ထိရောက်တဲ့ အကူအညီပေးမှုနဲ့ အရေးယူ လုပ်ဆောင်တာတွေ မရှိသေးပါဘူး။ DVB

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s